De rechterhand van Jevgeni Prigzojin, Dmitri Oetkin, zou een van de tien mensen zijn die in het privévliegtuig van de leider van de Wagner Group zaten, dat woensdag neerstortte in de buurt van Moskou.

Oetkin, een voormalig commant van de Russische speciale eenheid Spetsnaz geboren in 1970, wordt vaak genoemd als de oorspronkelijke oprichter of op zijn minst medeoprichter van de huurlingengroep.

Maar zijn precieze rol blijft onduidelijk. In 2020 schreef de denktank Center for Strategic and International Studies (CSIS) op basis van onderzoeksgroep Bellingcat dat “niet kan worden geverifieerd of Oetkin het initiatief heeft genomen tot de oprichting van Wagner Group of slechts een stroman was voor iemand anders”.

Dit is moeilijk vast te stellen, omdat Wagner op papier niet bestaat. Volgens Bellingcat werd Oetkin genoemd als de CEO van Concord Management and Consulting, de entiteit die door Prigozjin werd gecontroleerd en die als spreekbuis diende voor Prigozjin en zijn avonturen met Wagner.

Desalniettemin is de invloed van Oetkin bij de Wagner Group groot. Een goed voorbeeld: de naam van de groep komt van Oetkins roepnaam, meldde de Britse omroep BBC.

Dat gaat op zijn beurt weer terug op Oetkins bewondering voor nazi-Duitsland. Utkin heeft "een obsessieve fascinatie voor de geschiedenis van het Derde Rijk", volgens Bellingcat. TIME schrijft dat hij onder de nazi-tatoeages zit, waaronder SS-'epauletten' langs zijn sleutelbeenderen.

Van beroepsofficier tot rechterhand van Prigozjin

Oetkin was een beroepsofficier die tot 2013 in dienst was bij de Russische inlichtingendienst GRU, voordat hij stopte en toetrad tot de Moran Security Group, een andere privémilitie die door CSIS wordt beschreven als een voorloper van Wagner.

Bij Moran deed Oetkin mee aan een mislukte operatie gesponsord door de Syrische regering om terreurgroep Islamitische Staat te onderdrukken, schreef de denktank.

In 2016 werd Oetkin uitgenodigd voor een uitbundige receptie onder leiding van president Vladimir Poetin voor soldaten die "bijzondere moed hadden getoond", zoals het Kremlin het omschreef, volgens Radio Free Europe.

De uitnodiging, die door de woordvoerder van het Kremlin Dmitri Peskov werd gerechtvaardigd op grond van de medailles die Oetkin had verdiend, was opnieuw een aanwijzing voor de stilzwijgende relatie tussen de Russische regering en de Wagner Group.

De Verenigde Staten legden in 2017 sancties op aan Oetkin vanwege activiteiten die "de vrede, stabiliteit, soevereiniteit of territoriale integriteit van Oekraïne bedreigen".

Na de mislukte opstand van Prigozjin tegen het Kremlin afgelopen juni, was Oetkins laatste publieke optreden mogelijk in een video die in juli opdook, waarin Prigozjin een man voorstelde die volgens hem Oetkin was. Oetkin sprak de Wagnertroepen toe nadat Prigozjin dat had gedaan, meldde de Britse krant The Guardian.

LEES OOK: Hoe Wagner-baas Jevgeni Prigozjin zijn laatste 2 maanden doorbracht – van rare ontmoetingen met Poetin tot kamperen in zijn onderbroek